یکی از محصولات شرکت دایامب، کیت تشخیص سریع آنتی بیوتیک در شیر است. کیت‌های تشخیص سریع، به عنوان کیت هایی شناخته می شوند که می تواند در مدت زمان بسیار کوتاه و در مدت کمتر از بیست دقیقه، فاکتور مورد نظر را شناسایی کند. این کیت ها بدون نیاز به نیروی متخصص، شرایط انجام ویژه و هزینه آزمایشگاهی کمتر می توانند با دقت بالا شناسایی آنالیت مورد نظر را انجام دهند.
گروههای عمده آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای دام شامل گروه بتالاکتامها، تتراسایکلینها، سولفونامیدها، ماکرولیدها و آمینوگلیکوزیدها می باشد.
عوارض وجود آنتی بیوتیک در شیر
زمانیکه آنتی‌بیوتیک ها به صورت تزریقی، موضعی و یا خوراکی تجویز می شود، مقداری از آن در بدن تجمع می یابد که به آن باقیمانده آنتی بیوتیک گفته می شود. این باقیمانده در خون، بافت عضلانی و مایعات بدن نظیر شیر قابل تشخیص است. وجود این آنتی بیوتیک ها در شیر و گوشت دام و همچنین انتقال آن ها به بدن انسان دارای اثرات زیان‌آوری می باشد که شامل این موارد است:
- گسترش سویه‌های مقاوم باکتری ها و گسترش عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک در انسان
- انواع واکنش های آلرژیک به خصوص در افراد حساس به آنتی بیوتیک
- ممانعت از تشخیص آزمایشگاهی میکروارگانیسم های بیماری زا
- اختلال در عملکرد میکروفلورهای طبیعی دستگاه گوارش
- اثرات سرطان زایی و جهش زایی
همچنین عوارض صنعتی آنتی بیوتیک ها شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از عمل آغازگرها جهت تولید فراورده های لبنی و انعقاد ضعیف در مرحله تولید
- از بین رفتن باکتری های مفیدی که در تولید ماست و پنیر و سایر فراورده های تخمیری به کارمی روند
- مهار تولید اسید به وسیله مایه آغازگر
- مهار باکتری های مولد اسیدلاکتیک و تأثیر سوء روی محصولات تخمیری لبنی
- ایجاد خطا در شمارش میکروبی شیر خام
بنابراین رعایت حد مجاز آنتی بیوتیک در شیر بسیار اهمیت دارد.
روش‌های تشخیص آنتی بیوتیک در شیر
روش‌های کمی و کیفی مختلفی برای تشخیص آنتی‌بیوتیک‌های شیر وجود دارد؛ از جمله این روش ها کروماتوگرافی مايع با کارايی بالا، ELISA، کيت کوپن، تست لخته، کشت ميکروبی، انتشار در ژل است که هریک معایب و مزایای خود را دارند اما با پیشرفت‌هایی که صورت گرفته است کیت‌های تشخیص سریع آنتی بیوتیک در شیر راهی سریع تر و دقیق تر و ارزانتر را به ارمغان آورده است.
معایب سایر روش های تشخیص آنتی بیوتیک در شیر:
- هزینه بالاتر
- زمان بر بودن
- نياز به کاربر متبحر
- نداشتن دقت تشخيص لازم
روش‌های تشخیص سریع نتایج را در عرض چند دقیقه آشکار نموده و بسیار اختصاصی عمل می کنند. انجام این تست ها نیاز به کمترین تخصص دارد و در محل دامداری یا جمع آوری شیر قابل انجام است.
میزان آنتی بیوتیک مجاز در شیر
باقيمانده آنتی بيوتيک ها اکثرا در انواع گوشت به ويژه گوشت طیور و شیر وجود دارد نکته قابل اهمیت این است که مقدار باقيمانده از حداکثر مجاز (Minimum Residual Limit) تجاوز ننمايد. استاندارد باقیمانده های آنتی بيوتيکی در مواد غذايی با منشأ دامی با اصطلاح حداکثر مجاز باقیمانده دارو (MRL) بر حسب ميکروگرم بر کيلوگرم (μg/kg) تعريف می شود. در جدول مقادير مجاز باقیمانده های آنتی بيوتيکی در شير، بر اساس استاندارد کميسيون قوانين غذايی نشان داده شده است .
نحوه استفاده از کیت تشخیص آنتی بیوتیک در شیر
با وارد کردن استريپ کاغذی به مجموعه، محلول به سمت بالای استريپ حرکت می کند. تشکيل خط قرمز به معنی کمتر از حد مجاز بودن آنتی بيوتيک موردنظر و عدم تشکیل خط قرمز معرف مثبت بودن وجود آنتی بيوتيک است.
مراحل استفاده از کیت به این ترتیب می باشد:
١- قوطی حاوی تست را برداشته و چاهك های مخصوص را از آن خارج كرده و بلافاصله در قوطي بسته شود. سپس با استفاده از پيپت پاستور مقدار ٢٠٠ ميكروليت نمونه شير را از ظرف نمونه برداشته و در داخل چا هک مخصوص ریخته و به تعداد ده مرتبه پیپتاژ شود تا نمونه شير به خوبی با محتويات داخل چاهك مخلوط گردد.
٢- به مدت پنج دقيقه نمونه انكوبه شود.
٣- نوار تست در داخل چاهك قرار بگیرد به طوريكه پد نمونه به طور كامل در داخل چاهك قرار داشته باشد .
٤- پس از پنج دقيقه بر اساس دستورالعمل نتايج بررسی شود .
