کیت ایدز یا کیت خانگی تشخیص سریع HIV و انواع آن

به گزارش دایامب این روزها به لطف پیشرفت فناوری، تشخیص بیماری ها سریعتر و ارزانتر و بدون نیاز به صرف هزینه های بالا امکان پذیر شده است. کیت تشخیص سریع HIV یا کیت ایدز یکی از این ابزارها است که می تواند در خانه مورد استفاده قرار گیرد. 

 HIV یا ایدز چیست؟

 HIV ویروس نقص ایمنی بدن انسان است. این ویروس با از بین بردن سلول‌های مهم بدن به نام لنفوسیت‌های T(تحت عنوان CD4مثبت) که با بیماری و عفونت مبارزه می‌کنند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. هنگامی‌که تعداد  لنفوسیت‌های Tدر فرد آلوده به HIVتا حد معینی سقوط کند، شخص مستعد ابتلا به مجموعه‌ای از بیماری‌ها می‌شود که در حالت معمول، بدن می‌تواند آن‌ها را مهار کند. ایدز عبارت است از مجموعه‌ای از نشانه‌ها که به علت عفونت مزمن  HIV ایجاد می‌شود. در این مرحله  پس از یک دوره طولانی که حتی می‌تواند بیش از ده سال طول بکشد، ویروس زیاد شده و با کاهش تعداد لنفوسیت‌های T CD4+، سطح ایمنی فرد پایین آمده و مستعد ابتلا به عفونت‌های فرصت‌طلب می‌شود.

عفونت HIV بدون درمان، می‌تواند منجر به ایدز (نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی) شود. افرادی که مبتلا به ایدز هستند، سیستم ایمنی بسیار آسیب‌دیده دارند که باعث عفونت‌های شدید می‌شود که به‌طورمعمول افراد سالم را آلوده نمی‌کند و درنهایت ممکن است این عفونت منجر به مرگ ‌شود.

راه های انتقال ایدز

به طور کلی ویروس اچ ای وی مثبت از 4 طریق مختلف مقاربت جنسی، استفاده از سرنگ مشترک و آلوده، از طریق خون و فراورده های خونی، از طریق شیردهی مادر به فرزند انتقال می یابد. ترشحات جنسی که شامل گلبول های سفید فراوان است از جمله مهم ترین عامل انتقال ویروس است به همین دلیل رعایت سلامت جنسی و استفاده از کاندوم در حین رابطه به عنوان مهم ترین الزامات ایمنی در مقاربت جنسی توصیه می­شود.

خون آلوده و انتقال خون با سرنگ آلوده از دیگر راه های انتقال مستقیم فردی به فرد دیگر است و خود می تواند عاملی برای خطر ابتلا به ایدز به حساب بیاید.

مادرانی که کودک شیرخوار دارند نیز از طریق شیردهی به کودک خود به راحتی این ویروس را به فرزند خود منتقل می کنند. کلیه راه های انتقال ایدز از روش های پیشگیری بسیار ساده ای برخوردار هستند که به سادگی می توان با آگاهی از آن از خطر ابتلا به ایدز جلوگیری کرد.

آزمایش بیماری ایدز

آزمایش ایدز از دغدغه های مهم افرادی است که رفتار پر خطر داشته‌اند و دوست دارند هر چه سریعتر در مورد صحت و سلامتی خود اطمینان لازم را کسب کنند.
خوشبختانه آزمایش ایدز یک آزمایش خون آنتی بادی ساده است که این روزها در اکثر آژمایشگاه ها حتی بدون عنوان نام و نام خانوادگی افراد انجام می شود. 
به صورت کلی ویروس اچ ای وی پس از ورود به بدن فرد بیمار در یک بازه دو هفته تا 6 ماهه پنهان است و خود را نشان نمی دهد. همین مسئله موجب می شود تا فرد پس از کسب جواب منفی تست اچ ای وی، خیالش از وضعیت سلامت خود آسوده شده در صورتی که ویروس در بدن وجود دارد و هنوز نمود پیدا نکرده است.
ویروس ایدز تنها از طریق آزمایش آنتی بادی قابل آزمایش است و به هیچ عنوان از روی علائم بالینی و حیاتی فرد نمی توان وجود آن را تشخیص داد.

از روش‌های رایج تشخیصHIV ، انجام آزمایش خون یا بزاق برای پیدا کردن آنتی بادی‌هایی است که در پاسخ به وجود ویروس ایدز در بدن ساخته می‌شوند. ساخت این آنتی‌بادی‌ها زمان زیادی می‌برد. 
برای تشخیص HIV، روش غیر مستقیم و مستقیم وجود دارد. روش‌های غیرمستقیم ویروس را تشخیص نمی‌دهد بلکه پروتئین‌هایی به نام آنتی بادی‌ را تشخیص خواهند داد. آنتی بادی‌ها توسط سیستم ایمنی بدن در پاسخ به ویروس تولید می‌شوند. روش‌های آزمایش مستقیم آنتی‌ژن‌ها (پروتئین‌های موجود در سطح ویروس) یا RNA (ماده ژنتیکی ویروس) را تشخیص می‌دهند.

1- تست‌های ترکیبی آنتی بادی-آنتی ژن

تست‌های ترکیبی آنتی بادی-آنتی ژن، یکی از رایج‌ترین آزمایشات هستند. تست‌های آنتی بادی، آنتی بادی‌های علیه ویروس ایدز را شناسایی می‌کنند و نمی‌توانند ویروس را به طور مستقیم کشف کنند. با ورود ویروس به بدن، سیستم ایمنی فرد با تولید آنتی بادی در مقابل عفونت HIV  واکنش نشان می‌دهد. وجود این آنتی بادی‌ منجر به شناسایی عفونت HIV خواهد شد. 

این آزمایش، خون را برای بررسی میزان و نوع آنتی بادی‌ها و آنتی ژن‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد. آنتی بادی، نوعی پروتئین است که بدن برای مبارزه با عفونت تولید می‌کند. آنتی ژن، بخشی از ویروس است که سیستم ایمنی را فعال می‌کند. این تست می‌تواند ویروس HIV  را ۲۰ روز زودتر از آزمایش‌های غربالگری آنتی بادی تشخیص دهد.
از زمانی که ویروس وارد بدن فرد می‌شود تا وقتی که پاسخ قابل تشخیصی با آزمایش خون بدست آید، دوره‌ی نهفتگی یا دوره پنجره نامیده می‌شود. به این دلیل که تشخیص این بیماری، با شناسایی آنتی بادی علیه ویروس صورت می‌گیرد، در طول این دوره نتایج آزمایش فرد آلوده به ویروس ایدز می‌تواند منفی شود. اما علیرغم منفی بودن آزمایش، امکان انتقال ویروس وجود دارد.
این آزمایش‌ها با استفاده از آزمایش خون یا آب دهان انجام می‌شود و برای انجام آن به آمادگی خاصی نیاز نیست. 
 
2- تست‌های غربالگری پادتن

این تست روی یک نوع پروتئین انجام می‌شود، بدن ۸ هفته بعد از آلوده شدن، در پاسخ به ویروس HIV ، این پروتئین را تولید می‌کند. تست‌های غربالگری پادتن به تست الیزا یا ایمونواِسی هم شهرت دارند. این نوع تست بسیار دقیق است، اما قادر به تشخیص عفونت‌های اولیه نیست. برای انجام این تست، نیاز به نمونه خون وجود دارد. 

• آزمایش الیزا (ELISA): آزمایش حساسی است که به عنوان آزمون استاندارد برای غربالگری خون و اطلاع از بیماری ایدز استفاده می‌شود.
• آزمایش سریع (Rapid): این آزمایش در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولی انجامش به صورت خودسرانه توصیه نمی‌شود چون دقت این آزمایش کمتر از آزمایش الیزای استاندارد است.
• آزمایش وسترن بلات  (Western Blot): آزمایش وسترن بلات از آزمایش الیزا دقت بیشتری دارد. 

۳- تستRNA

این تست می‌تواند ۱۰ روز بعد از آلودگی، ویروس HIV را تشخیص دهد. در نظر داشته باشید که این تست نسبت به آزمایشات دیگر گران است. 

۴- آزمایش ایدز اسید نوکلئیک (NAT)

در این آزمایش ماده ژنتیکی ویروس در خون بررسی می‌شود. آزمایش NAT با دریافت یک نمونه خون وریدی انجام می‌شود و هم ابتلای فرد و هم مقدار بار ویروس را در خون مشخص می‌کند. اگرچه آزمایش NAT قادر است ابتلا به HIV را زودتر از انواع دیگر آزمایش‌ها تشخیص دهد، اما گران است و به‌طورمعمول برای غربالگری افراد استفاده نمی‌شود، مگر اینکه فرد اخیراً در معرض خطر ابتلا به ویروس قرار گرفته و یا علائم مشکوک به عفونت HIV را داشته باشد.

۵- آزمایش آنتی‌بادی ایدز

در آزمایش آنتی‌بادی تنها آنتی‌بادی‌ها در خون و یا بزاق سنجیده می‌شوند. به‌طورکلی، آزمایش‌های آنتی‌بادی که از خون ورید استفاده می‌کنند، سریع‌تر از تست‌های انگشتی یا بزاقی هستند.

تشخیص ایدز در خانه با کیت خانگی
کیت‌های خانگی آزمایش ایدز به دو صورت موجود است:
1- کیت نمونه‌گیری در منزل: این کیت آزمایش شامل تجهیزات جمع‌آوری نمونه خون، ادرار یا بزاق است. فرد نمونه خود را به آزمایشگاه ارسال می‌کند و آزمایشگاه ، نتیجه را پس از چند روز به او یا پزشک بازمی‌گرداند. این آزمایشات بسیار حساس هستند و می‌توانند بلافاصله پس از وقوع عفونت، نتایج دقیق را ارائه دهند. برخی عوامل ممکن است دقت این کیت را کاهش دهند:

• قبل از گرفتن نمونه، به خشک شدن الکل تمیزکننده روی پوست، زمان ندهید.
• خون کافی جمع نشود.
• ارسال نمونه تاخیر داشته باشد.
• نمونه در شرایط بد آب و هوایی قرار بگیرد.

2- کیت تست تشخیص سریع در منزل: این کیت، این امکان را برای افراد فراهم می‌کند که کل فرایند آزمایش را خودشان در خانه انجام دهند. کیت خانگی OraQuick تنها کیت تست ایدز تشخیص سریع در خانه است که توسط FDA (سازمان غذا و داروي ایالات‌متحده) تایید شده است. این کیت خانگی آزمایش ایدز نمونه بزاق نیز دارد. آماده شدن نتیجه آن نیز 20 تا 40 دقیقه طول می‌کشد این آزمایش اعتبار کمتری نسبت به تست‌های آزمایشگاهی دارد و FDA توصیه می‌کند که تنها برای اولین بار و ارزیابی اولیه از آن استفاده شود.
رایج ترین کیت های خانگی که برای تشخیص ایدز مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل:
  OraQuick In-Home HIV Test, Everlywell, LetsGetChecked, Nurx, My LabBox
می باشد. کیت خانگی OraQuick  تنها کیت تست ایدز تشخیص سریع است و بقیه مدل‌ها از نوع کیت نمونه گیری در منزل می‌باشند. 

در جدول زیر این کیت‌ها با یکدیگر مقایسه شده اند.

 
در چند مورد (حدود یک از هر 5000 مورد) تست OraQuick ممکن است نتیجه مثبت کاذب ایجاد کند. علاوه بر این، از هر 12 مورد، یک مورد نتیجه تست منفی کاذب خواهد بود.  در دو صورت نتیجه این تست می تواند منفی کاذب می‌شود:

• هنگام انجام تست، هنوز سه ماه از قرار گرفتن فرد در معرض ویروس نگذشته است.
• هنگام استفاده از تست داروی مربوط به مدیریت HIV یا پیشگیری از آن را مصرف شده است.

مزیت های آن :

• کیفیت بالا و سادگی استفاده
• سریع و ساده بودن عملکرد
• استفاده برای همه افراد حتی در خانه
• در دمای اتاق برای مدتی طولانی قابل نگهداری است.
• نتایج سریع آن امکان درمان و مداخله دارویی را سریع تر می کند.

نحوه استفاده از کیت تشخیص سریع ایدز در شکل زیر آمده است. 

منبع: healthline.com